Pętle For i While w Python - Matura z Informatyki

# Wypisz liczby od 0 do 4
for i in range(5):
    print(i)
# Wynik: 0, 1, 2, 3, 4

# Wypisz liczby od 10 do 14
for i in range(10, 15):
    print(i)
# Wynik: 10, 11, 12, 13, 14

# Wypisz parzyste liczby od 0 do 10
for i in range(0, 11, 2):
    print(i)
# Wynik: 0, 2, 4, 6, 8, 10

range(n) to najczęściej używana forma pętli FOR. Generuje liczby od 0 do n-1. range(a, b) od a do b-1. range(a, b, krok) pozwala kontrolować 'skok' między liczbami.

# Iteracja po liście
liczby = [10, 20, 30, 40]
for liczba in liczby:
    print(liczba * 2)
# Wynik: 20, 40, 60, 80

# Iteracja po stringu (ciągu znaków)
slowo = "Python"
for litera in slowo:
    print(litera)
# Wynik: P, y, t, h, o, n (każda w osobnej linii)

# Iteracja z indeksem - enumerate()
for indeks, wartosc in enumerate(["a", "b", "c"]):
    print(f"{indeks}: {wartosc}")
# Wynik: 0: a, 1: b, 2: c

FOR świetnie nadaje się do iteracji po gotowych kolekcjach. Python automatycznie pobiera kolejne elementy. enumerate() przydaje się gdy potrzebujemy zarówno indeksu jak i wartości.

# Wczytywanie linii z pliku - BARDZO CZĘSTE NA MATURZE
with open('dane.txt', 'r') as plik:
    for linia in plik:
        linia = linia.strip()  # usuń \n na końcu
        print(linia)

# Wczytanie wszystkich liczb z pliku
with open('liczby.txt', 'r') as plik:
    for linia in plik:
        liczba = int(linia.strip())
        # przetwarzaj liczbę...
        print(liczba * 2)

To najczęstszy wzorzec na maturze! Pętla FOR automatycznie iteruje po liniach pliku. strip() usuwa znaki białe (spacje, \n) z początku i końca.

# Wypisz liczby od 0 do 4 używając while
i = 0
while i < 5:
    print(i)
    i += 1  # WAŻNE: zwiększ licznik!
# Wynik: 0, 1, 2, 3, 4

# Sumowanie liczb dopóki suma < 100
suma = 0
liczba = 1
while suma < 100:
    suma += liczba
    liczba += 1
print(f"Suma: {suma}, Liczb: {liczba}")

WHILE powtarza się dopóki warunek jest True. KRYTYCZNE: musisz pamiętać o zmianie zmiennej w warunku (tutaj: i += 1), inaczej pętla będzie nieskończona!

# Obliczanie cyfr liczby
liczba = 12345
ile_cyfr = 0
temp = liczba

while temp > 0:
    temp = temp // 10  # dzielenie całkowite
    ile_cyfr += 1

print(f"Liczba {liczba} ma {ile_cyfr} cyfr")
# Wynik: Liczba 12345 ma 5 cyfr

# Znajdowanie NWD (algorytm Euklidesa)
a, b = 48, 18
while b != 0:
    a, b = b, a % b
print(f"NWD = {a}")  # Wynik: 6

WHILE jest idealny gdy nie wiemy z góry ile iteracji będzie potrzebnych. Tutaj: nie wiemy ile cyfr ma liczba, dopóki jej nie 'obetniemy'.

# BREAK - wyjście z pętli
for i in range(10):
    if i == 5:
        break  # kończy pętlę
    print(i)
# Wynik: 0, 1, 2, 3, 4 (zatrzymuje się na 5)

# CONTINUE - pomiń resztę iteracji
for i in range(10):
    if i % 2 == 0:  # jeśli parzysta
        continue  # pomiń, przejdź do następnej
    print(i)
# Wynik: 1, 3, 5, 7, 9 (tylko nieparzyste)

# Szukanie liczby w pliku
with open('dane.txt') as f:
    for linia in f:
        liczba = int(linia)
        if liczba == 100:
            print("Znaleziono!")
            break

break kończy całą pętlę natychmiast. continue pomija resztę obecnej iteracji i przechodzi do następnej. Oba działają zarówno w FOR jak i WHILE.