Matura z informatyki to dla wielu brama do kariery w IT i bilet na wymarzone studia techniczne. To także egzamin, wokół którego narosło wiele mitów. Czy jest trudny? Czego dokładnie wymaga Centralna Komisja Egzaminacyjna? Jak zaplanować naukę, by zdążyć ze wszystkim i czuć się pewnie? Jeśli zadajesz sobie te pytania, jesteś we właściwym miejscu. Ten artykuł to najbardziej kompleksowy przewodnik po maturze z informatyki 2026, jaki znajdziesz w internecie. Krok po kroku przeprowadzimy Cię przez strukturę egzaminu, szczegółowe wymagania i zakres materiału, podając przykłady i wskazówki od egzaminatorów.
Matura z Informatyki 2026 - Kluczowe Informacje
Zanim zanurzymy się w szczegółowy materiał, uporządkujmy najważniejsze fakty dotyczące samego egzaminu.
Struktura Egzaminu: Jeden Arkusz, 210 Minut
W formule obowiązującej od 2023 roku, matura z informatyki składa się z jednego arkusza egzaminacyjnego, na którego rozwiązanie masz 210 minut (3.5 godziny). Egzamin jest podzielony na dwie części, ale rozwiązujesz je w jednej sesji przy stanowisku komputerowym:
- Część I (bez komputera): Teoretycznie przeznaczona do rozwiązania na kartce, ale w praktyce masz dostęp do komputera przez cały czas. Obejmuje zadania z teorii, logiki i analizy algorytmów w pseudokodzie.
- Część II (z komputerem): To zadania praktyczne, wymagające użycia oprogramowania: środowiska programistycznego, arkusza kalkulacyjnego i systemu zarządzania bazami danych.
Wymagania CKE na 2026 Rok
Oficjalne wymagania egzaminacyjne na rok 2026 bazują na pełnej podstawie programowej dla liceum i technikum. Nie ma już cięć materiału, które obowiązywały w latach pandemicznych. Oznacza to, że musisz opanować szeroki zakres umiejętności, od programowania po teorię sieci. Kluczem nie jest jednak wkuwanie definicji, a umiejętność praktycznego rozwiązywania problemów. CKE sprawdza, czy potrafisz myśleć jak informatyk - analizować problem, projektować rozwiązanie i implementować je przy użyciu dostępnych narzędzi.
Szczegółowy Zakres Materiału: 5 Filarów Sukcesu
Cały materiał maturalny można podzielić na pięć kluczowych obszarów. Opanowanie każdego z nich jest niezbędne do uzyskania wysokiego wyniku.
1. Programowanie
To serce matury i najbardziej punktowana część. Zadania polegają na napisaniu programu, który przetwarza dane z plików tekstowych. Musisz wybrać jeden z trzech języków: Python, C++ lub Java. Zdecydowanie najpopularniejsze i rekomendowane są Python i C++.
Co musisz umieć:
- Podstawy: Zmienne, typy danych, operatory arytmetyczne i logiczne.
- Instrukcje sterujące: Pętle (for, while) i instrukcje warunkowe (if-else).
- Struktury danych: Tablice jedno- i dwuwymiarowe (lub listy w Pythonie).
- Funkcje: Tworzenie i wywoływanie własnych funkcji, zarówno iteracyjnych, jak i rekurencyjnych.
- Operacje na plikach: Wczytywanie danych z plików .txt i zapisywanie wyników do plików .txt.
- Przetwarzanie napisów: Dzielenie, łączenie, wyszukiwanie fragmentów i analiza znaków w tekście.
- Kluczowe algorytmy: Sortowanie (bąbelkowe, przez wstawianie), wyszukiwanie (liniowe, binarne), algorytm Euklidesa, badanie pierwszości liczb, sito Eratostenesa.
Jak wygląda przykładowe zadanie? Otrzymujesz plik tekstowy, np. z listą liczb. Twoim zadaniem jest napisać program, który w podpunkcie a) znajdzie największą liczbę pierwszą, w podpunkcie b) znajdzie parę liczb, których NWD jest największy, a w podpunkcie c) znajdzie najdłuższy spójny podciąg liczb rosnących.
Pro Tip od Egzaminatora: Egzaminator nie ocenia stylu Twojego kodu, a jedynie poprawność plików wynikowych. Pisz kod tak, aby był dla Ciebie zrozumiały i działał. Nie przejmuj się optymalizacją, jeśli nie jest to absolutnie konieczne - limity danych na maturze są tak dobrane, że nawet prostsze algorytmy (np. sortowanie bąbelkowe) zazwyczaj wystarczają.
2. Bazy Danych i SQL
Ta część jest przez wielu uważana za jedną z najprzyjemniejszych. Otrzymujesz kilka plików tekstowych, które stanowią tabele bazy danych. Twoim zadaniem jest zaimportowanie ich do programu bazodanowego (np. MS Access) i wykonanie na nich zapytań w języku SQL.
Co musisz umieć:
- Podstawy teorii: Pojęcia takie jak tabela, rekord, atrybut, klucz podstawowy, klucz obcy, relacje.
- Import danych: Sprawne importowanie plików .txt do tabel.
- Podstawowe zapytania: SELECT ... FROM ... WHERE ... ORDER BY ...
- Łączenie tabel: Kluczowa umiejętność używania INNER JOIN do łączenia danych z wielu tabel.
- Funkcje agregujące i grupowanie: COUNT, SUM, AVG, MIN, MAX oraz klauzula GROUP BY.
- Filtrowanie grup: Użycie klauzuli HAVING do filtrowania wyników po grupowaniu.
- Zaawansowane warunki: Operatory LIKE, BETWEEN, IN.
- Pisanie zapytań na kartce: Od nowej formuły może pojawić się zadanie, gdzie trzeba samodzielnie napisać prostą kwerendę SQL w arkuszu.
Pro Tip od Egzaminatora: Zanim zaczniesz pisać zapytania, poświęć dwie minuty na przeanalizowanie relacji między tabelami. Zrozumienie, która kolumna jest kluczem podstawowym, a która obcym, jest fundamentem do poprawnego rozwiązania 90% zadań z baz danych.
3. Arkusze Kalkulacyjne
Arkusz kalkulacyjny (np. MS Excel) to narzędzie do analizy danych. Zadania często wymagają importu danych z pliku tekstowego, a następnie wykonania na nich serii obliczeń, symulacji i wizualizacji.
Co musisz umieć:
- Import i formatowanie danych: Poprawne wczytywanie danych, formatowanie komórek.
- Adresowanie: Bezbłędne używanie adresowania względnego (A1) i bezwzględnego (A1).
- Kluczowe funkcje: JEŻELI, LICZ.JEŻELI, SUMA.JEŻELI (oraz ich warianty z wieloma warunkami), WYSZUKAJ.PIONOWO, funkcje tekstowe (LEWY, PRAWY, FRAGMENT.TEKSTU) i daty.
- Sortowanie i filtrowanie: Efektywne używanie wbudowanych narzędzi.
- Tabele przestawne: To potężne narzędzie, którego znajomość może rozwiązać najtrudniejsze podpunkty w kilka sekund.
- Tworzenie wykresów: Poprawne tworzenie i formatowanie wykresów zgodnie z poleceniem.
Pro Tip od Egzaminatora: Nie bój się tworzyć kolumn pomocniczych! Jeśli złożona formuła staje się nieczytelna, rozbij problem na mniejsze kroki w osobnych kolumnach. To ułatwia znalezienie błędów i jest w pełni akceptowalne.
4. Teoretyczne Podstawy Informatyki
To zadania rozwiązywane na kartce, sprawdzające Twoją wiedzę z fundamentów informatyki. Zazwyczaj są to zadania zamknięte (jednokrotnego wyboru, prawda/fałsz) lub krótkiej odpowiedzi.
Co musisz umieć:
- Systemy liczbowe: Biegła konwersja między systemami dwójkowym, ósemkowym, dziesiętnym i szesnastkowym.
- Reprezentacja danych: Zapis liczb całkowitych (U2), podstawy zapisu zmiennoprzecinkowego, kodowanie znaków (ASCII).
- Logika: Podstawowe operacje na bramkach logicznych (AND, OR, NOT, XOR).
- Architektura komputera: Architektura von Neumanna, role CPU, RAM, dysków.
- Sieci komputerowe: Adresacja IP, maski podsieci, protokoły (HTTP, DNS, FTP), model TCP/IP.
- Prawo i licencje: Rodzaje licencji oprogramowania (freeware, shareware, open source).
5. Analiza Algorytmów i Pseudokod
Specyficzny typ zadania teoretycznego. Otrzymujesz fragment algorytmu zapisanego w pseudokodzie (lub w postaci listy kroków/schematu blokowego). Twoim zadaniem jest przeanalizowanie jego działania.
Co musisz umieć:
- Czytanie pseudokodu: Zrozumienie zapisu pętli, warunków i operacji na zmiennych.
- Śledzenie algorytmu: Ręczne wykonanie algorytmu dla podanych danych wejściowych i określenie wyniku.
- Określanie celu algorytmu: Zrozumienie, co dany algorytm faktycznie robi (np. 'oblicza sumę cyfr liczby').
- Szacowanie złożoności obliczeniowej: Określenie, jak zmienia się liczba operacji w zależności od rozmiaru danych wejściowych (notacja O).
Jak Skutecznie Zaplanować Naukę? Harmonogram Przygotowań
Sama wiedza o zakresie materiału to nie wszystko. Kluczem jest jej systematyczne przyswajanie. Oto przykładowy plan działania:
Wrzesień - Grudzień: Fundamenty
Skup się na solidnym opanowaniu podstaw programowania w wybranym języku. Równolegle przerabiaj teorię - systemy liczbowe, bazy danych, podstawy Excela. To czas na budowanie bazy, bez której nie ruszysz dalej.
Styczeń - Marzec: Praktyka i Zadania Maturalne
Zacznij regularnie rozwiązywać zadania z arkuszy maturalnych z poprzednich lat. Na początku rozwiązuj je tematycznie (np. jednego dnia tylko zadania z SQL, drugiego tylko z Excela). Pozwoli Ci to zidentyfikować schematy i typowe problemy.
Kwiecień - Maj: Symulacje Egzaminacyjne
To najważniejszy etap. Co najmniej raz w tygodniu zarezerwuj sobie 210 minut i rozwiąż cały arkusz maturalny od A do Z w warunkach egzaminacyjnych. To najlepszy trening zarządzania czasem i pracy pod presją.
Podsumowanie - Twój Plan na Sukces
Matura z informatyki jest egzaminem wymagającym, ale niezwykle schematycznym. Sukces nie jest kwestią geniuszu, ale systematycznej, mądrze zaplanowanej pracy. Opanuj pięć omówionych filarów, regularnie rozwiązuj zadania i analizuj swoje błędy, a wysoki wynik będzie w Twoim zasięgu.
Wiesz już, CO trzeba umieć i JAK zaplanować naukę. Jeśli jednak czujesz, że potrzebujesz przewodnika, który poprowadzi Cię przez ten proces, pokaże najszybsze metody rozwiązywania zadań i sprawdzi Twoje postępy, nasz kompleksowy kurs maturalny jest idealnym rozwiązaniem. Zawarliśmy w nim całą wiedzę z tego artykułu i znacznie więcej, podaną w formie setek lekcji wideo i interaktywnych zadań. Z nami Twoja droga do sukcesu na maturze będzie znacznie prostsza.